معرفی مستند برزخی ها : فیلم “برزخی‌ها” است که از سوی ایرج قادری ساخته شده و داستان فرار یک گروه زندانی در تاریخ 22 بهمن 1357 و تلاش آنها برای خارج شدن از کشور را روایت می‌کند. این فیلم در طول سال 1358 آغاز شد و به تاخیر افتاد تا اوایل سال بعد. در این فیلم، بازیگران مشهور دوران پیش از انقلاب شامل محمدعلی فردین، سعید راد، ناصر ملک‌مطیعی، حسین شهاب و محمدعلی کشاورز حضور داشتند.
این فیلم با کارگردانی ایرج قادری، نخستین فیلم توقیف شده در دوران انقلاب اسلامی شناخته شد. مهدی کلهر، نخستین معاون سینمایی، این فیلم را توقیف کرد و در مصاحبه‌ای بعدی اعلام کرد که این تصمیم ناشی از اصرارهای میرحسین موسوی نخست‌وزیر آن زمان بوده است. عبدالمجید معادیخواه، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آن دوران، همچنین در گفتگویی با سایت خبری خبرآنلاین توضیح داد که یک دعوای مفصل بین محسن مخملباف و من موضع گرفته بودند در مورد اکران فیلم “برزخی‌ها”. در ادامه به معرفی داستان این فیلم سپس به مستند جدیدی که به کارگردانی عارف افشار درباره این فیلم و حواشی بعد از آن ساخته شده می پردازیم.
داستان فیلم برزخی ها
فیلم سینمایی برزخی ها داستان فرار یک گروه زندانی در تاریخ 22 بهمن 1357 را به تصویر می‌کشد. این گروه قصد دارد از کشور خارج شود و در این مسیر با سید یعقوب آشنا می‌شوند، فردی که سعی دارد از طریق سخن و اقداماتش، آنها را از این اقدام باز دارد. در ابتدا، زندانیان به موعظه‌های او بی‌توجه می‌شوند، اما به مرور زمان، پس از تجاوز ارتش خارجی به خاک میهن، تأثیر فداکاری سید یعقوب و اهالی دهکده روی آنها می‌گذارد و آنها به دفاع از روستا می‌پردازند و در این راه جان خود را از دست می‌دهند.
بازیگران فیلم سینمایی برزخی ها
بعد از انقلاب، فیلم برزخی‌ها با فروش بی‌سابقه‌ای حدود هشت میلیون تومان، رکورد فروش فیلم در ایران را شکست.اما این فیلم پس از چند مدت از اکران حذف شد و توقیف گردید. این اتفاق منجر به ممنوعیت فعالیت برای برخی از بازیگران این فیلم مانند محمدعلی فردین، ناصر ملک‌مطیعی، ایرج قادری و سعید راد شد. از بازیگران این فیلم می توان به بازیگران زیر اشاره نمود:
- ایرج قادری
- محمدعلی فردین
- محمدعلی کشاورز
- حسین شهاب
- سعید راد
- ناصر ملک مطیعی
- توران مهرزاد
- خسرو شجاع زاده
- آذر مهدی‌قلی‌خانی (ثریا حکمت)
- حسین ملکی
حواشی فیلم
با حضور ستارگان سینمای پیش از انقلاب که اصالت آنها به فیلم‌های فارسی باقی مانده بود، اکران جذاب “برزخی‌ها” توجه بسیاری را به خود جلب کرد. که البته بعد از اکران به دلیل سیاست‌های سینمایی سال‌های بعد، باعث قطع ارتباط این هنرمندان با صنعت سینمای ایران به طریق مختلف شد شد.
این موضوع باعث شد تا از اعضای تیم فیلم “برزخی‌ها”، تنها محمدعلی کشاورز توانست به فعالیت حرفه‌ای خود ادامه دهد. سعید راد نیز مانند ملک مطیعی از کشور خارج شد، اما در اواخر دهه هفتاد به ایران بازگشت و در فیلم سینمایی “دوئل” نقش‌آفرینی کرد. فعالیت‌های او ادامه یافت و در فیلم‌های مختلفی حضور داشت؛ اما ملک‌مطیعی همچنان شانس موفقیت را پیدا نکرد.
البته در سال‌های قبل نقشی در فیلم سینمایی نقش نگار از علی عطشانی داشت ، اما با مشخص شدن سرمایه‌گذاری بابک زنجانی در این فیلم، فرصت اکران برای او فراهم نشد و او همچنان ممنوع التصویر باقی ماند.
مستند برزخی ها
مستند “برزخی‌ها” که در جشنواره سینمایی حقیقت اکران شده بود، به توصیف یک داستان ابهام‌آفرین و حاشیه ساز در تاریخ سینمای ایران می‌پردازد. این مستند، روایت های نخستین فیلم توقیفی سینمایی ایران را به تصویر می‌کشد و به صورت شهودی و روایتگرانه ، به بررسی اتفاقاتی می‌پردازد که تاکنون در تاریخ سینمای ایران مورد پرداخت نبوده‌اند؛ از جمله حضور ستارگان سینمای دوران پیش از انقلاب که درباره آنها بالاتر توضیح دادیم و وضعیت آنان در پس از انقلاب، که یک موضوع جالب و مبهم بوده است.
مستند برزخی ها روایت برخی از حاشیه هایی که بین بازیگران و مسئولان در زمان اکران و نمایش این فیلم سینمایی و همچنین بعد از آن و سرنوشت بازیگران این فیلم پرداخته و با توجه به این موضوع که با استناد و با شهود این موضوع را روایت می کند برخی از ناگفته هایی که شاید بسیاری از افراد نمی دانند را بازگو کند. همچنین به بیان این موضوع که برخی از تند روی ها و زیاده روی ها می تواند در آینده تاثیر بسیار زیادی بگذارد می پردازند.
داستان
محور اصلی این مستند به بازیگرانی می‌پردازد که در فیلم برزخی‌ها حضور داشتند . که بعدها ممنوع الکار شدند. از میان این بازیگران، محمد علی فردین به عنوان یکی از مهم‌ترین افراد به تصویر کشیده می‌شود، و بر اساس گفته‌های یکی از مصاحبه‌شوندگان، او را به عنوان یکی از بزرگترین بازیگران سینمای جهان می‌شناسند. این مستند نشان می‌دهد که فردین دوست داشت در فیلم‌های دوران پس از انقلاب حضور داشته باشد، اما همواره مواجه به افرادی بوده که این حضور را تأیید نمی‌کردند. افشار در این مستند به بخشی از این ممانعت‌ها اشاره می‌کند. فردین حتی بعد از این محدودیت ها حاضر به ترک کشور نشد و در نهاید در کشور چشم از جهان فرو بست و در قطعه هنرمندان به خاک سپرده شد.
نحوه مشاهده مستند برزخی ها
به دوستانی که هنوز فرصت نداشته‌اند مستند را ببینند یا دوباره به تجربه آن نیاز دارند، توصیه می‌شود به وب‌سایت فام به آدرس www.fam.ir مراجعه کنند. با ورود به بخش فیلم و سریال این وب‌سایت و انتخاب مستند “برزخی ها“، می‌توانند این مستند را تماشا کنند. این اثر سینمایی با دو گزینه کیفیت اتوماتیک و دستی برای پخش، برای شما آماده شده است تا بر اساس نوع اتصال اینترنت و سرعت خود، مستند را به صورت دستی یا خودکار مشاهده کنید. همچنین، با داشتن اتصال پایدار اینترنت، می‌توانید در هر زمان و مکانی که هستید، از تماشای این اثر سینمایی در وب‌سایت فام لذت ببرید.
